Opiniestuk: Subwayshirts
Over meisjes die oversized shirts dragen op het openbaar vervoer omdat ze zich onveilig voelen…
Tussen het twaalfde en achttiende levensjaar vormt en ontwikkelt de mens zich niet alleen door de opvoedende indrukken van ouders en omgeving, maar in de eerste plaats ook op school. Dat humaniora heeft tot doel onze waswording tot mens te faciliteren, door een samenlevingsmoraal en algehele levensfilosofie aan te leren. In mijn geval gebeurde dat in het Bisschoppelijk Lyceum der Grauwe Zusters, een onderwijsinstelling wiens naam recht evenredig is met de moraal die er gepredikt werd. Onze allesverhullende uniformen van toen doemden in al hun mistroostigheid op in mijn herinnering toen ik in De Morgen las over het concept “subwayshirts”: vrouwen nemen onflatterende oversized kleren mee speciaal om het openbaar vervoer te nemen. Want anders voelen ze zich onveilig door de blikken, ongepaste opmerkingen en ongewenste aanrakingen die nog steeds te vaak voorkomen in die duistere en besloten ruimtes.
Beide kledingwijzen zijn symptomen van een levensvisie waarin vrouwen zichzelf moeten verbergen tegen de lustvolle ogen van mannen, want vrouwen zijn schuldig aan het hebben van een lichaam. Mannen zijn volgens diezelfde moraal slechts slachtoffer van dat lichaam, dat hen uitdaagt zich eraan te vergrijpen.
Ik hoopte oprecht dat we deze antieke gedachte in een grauw verleden achtergelaten hadden. Maar het gemak waarmee vrouwen en mannen nog steeds aanvaarden dat subwayshirts erbij horen, dat ze een logisch gevolg zijn van het simpele feit als vrouw geboren te zijn, choqueert me opnieuw.
Als vrouw, als mens en als liberaal heb ik mezelf tot doel gesteld om de vrijheid als maatstaf van ieder samenleven te nemen. Dat betekent dat ik me altijd wil kunnen voelen, gedragen en kleden zoals ik ben. Evenzo wil ik dat iedere burger in dit land dezelfde vrijheid heeft. Met respect voor elkaar in veiligheid samenleven is de enige manier waarop iedereen in dit land zijn of haar volle potentieel kan bereiken, en is dus een topprioriteit voor iedereen die dit land vooruit wil helpen.
De voorbije decennia hebben we op dat vlak in dit land reuzenstappen vooruit gezet. Zowel wetgevend als maatschappelijk. Meer dan ooit kúnnen we in dit land onszelf zijn. Vrouwen zijn op papier nagenoeg gelijk aan mannen, de invoering van het homohuwelijk twintig jaar geleden plaveide de weg om ook de regenbooggemeenschap gelijk te gaan behandelen en minderheden worden beschermd onder tal van nationale en internationale afspraken.
En toch is het concept van een “subwayshirt” symptomatisch voor de weg die we nog af te leggen hebben. De strijd voor gelijkwaardigheid is er één waar iedereen verantwoordelijkheid in heeft. De wetgever dus, maar ook en vooral ieder van ons.
In de eerste plaats betekent dit dat er verdere stappen moeten worden gezet in de parlementen. Om zicht te krijgen op de werkelijke omvang van het probleem moeten we het dark number van incidenten, dat zijn incidenten die niet gemeld worden aan officiële instanties, in het licht brengen. Dat kan door een anoniem meldpunt waar mensen hun verhaal kunnen doen op te richten. Zo’n meldpunt werkt drempelverlagend, want onderzoek toont aan dat velen geen aangifte doen uit vrees voor stigma’s, represailles of dat er niks mee gedaan zal worden.
Ten tweede moeten we blijven herhalen dat iedereen die getuige is van een grensoverschrijdend incident de dader moet confronteren en het slachtoffer bijstaan. Geef het goede voorbeeld, en anderen zullen volgen. Of het nu een iel mannetje op de metro, je beste vriend op café, of je leidinggevende op het werk is. We zijn in deze samenleving met veel meer mensen die geloven in respect en gelijkwaardigheid, die de ander niet als seksueel object zien, dan dat er creeps zijn. Tijd om hen een halt toe te roepen, om het grauwe uniform het raam uit te gooien, en eindelijk te groeien naar een samenleving waarin iedereen in alle vrijheid zichzelf kan zijn!
Oh, en een P.S.’je… Ik weiger ooit zo’n subwayshirts te dragen ;-)
