Tussenkomst levensbeschouwelijke kentekens op school

Tijdens de gemeenteraad van dinsdag 23 juni hield ik een tussenkomst rond levensbeschouwelijke tekens.

Collega’s,

We worden belaagd, onze maatschappij ligt onder vuur. We leven in een tijdsbestek waarin onze vrijheden onder immense druk staan. Op verschillende vlakken.

Enkele maanden geleden is de wereld getroffen door een virus. Een virus dat er plots was en alles overhoop heeft gegooid. Ons leven zag er plots helemaal anders uit.

Ik wil echter even stilstaan bij een ander virus. Dat virus heet onverdraagzaamheid en is ongrijpbaar. Het veroorzaakt angst, haat, wantrouwen en woede en brengt een manifeste ongelijkheid met zich mee.

Het virus is niet nieuw. Het is een virus dat ons eigenlijk al vele decennia in de greep houdt.

Het is er niet plots gekomen, nee het wordt nieuwe generaties telkens opnieuw aangeleerd. Zo slaagt het erin zich in stand te houden, meer nog, het wordt alsmaar sterker. Het is een gif dat latent aanwezig is en zich gedraagt zich als een sluipmoordenaar.

Maar af en toe worden we geconfronteerd met een uitbraak: onverdraagzaamheid en onrecht hebben genoeg aan een steekvlam om gigantisch op te laaien. En terecht. Dit maken we op dit ogenblik mee.

We zien dat anno 2020 nog steeds dat mensen het slachtoffer worden van racisme en vooroordelen, alleen omwille van hun afkomst of huidskleur. Ook in onze stad.

Collega’s, we moeten ons hier blijven tegen verzetten. Geen woorden maar daden. Elk beleidsniveau dient zijn verantwoordelijkheid op te nemen en dat gebeurt ook. Onze stad wordt in de debatten in het Vlaams parlement genoemd als voorbeeldstad in de strijd tegen discriminatie en racisme. Terecht ook, maar het werk is nog niet gedaan.

Collega’s,

Voor ons liberalen is individuele vrijheid het hoogste goed. Iedereen heeft het fundamentele recht zichzelf te kunnen en mogen zijn.

Is die vrijheid grenzeloos? Neen. Mijn vrijheid eindigt waar andermans vrijheid begint.

Pleiten voor een vrije samenleving is iets anders dan pleiten voor een wetteloze samenleving. Dan komen we immers terecht in een anarchie.

Pleiten voor een vrije samenleving impliceert dat je een aantal fundamentele rechten en vrijheden waarborgt. Met als uitgangspunt dat rechten niet komen zonder plichten.

Collega’s,

U bent van mij intussen gewoon dat ik mij graag baseer op de feiten, op het dossier dat voorligt.

Zonder te technisch te willen worden wil ik toch even duiden waar het fameuze arrest van het Grondwettelijk Hof over gaat. En vooral waar het niet over gaat.

Het Hof zegt absoluut niet dat een algemeen verbod op levensbeschouwelijke kentekens moet worden ingevoerd. Wat zegt het Hof wel: een gemeenschap kan decretaal bepalen dat een inrichtende macht een verbod op levensbeschouwelijke kentekens kan invoeren, wanneer dit verantwoord wordt vanuit de concrete schoolsituatie en omwille van veiligheidsredenen en openbare orde of als dit als een noodzaak wordt geduid voor het realiseren van het eigen specifieke pedagogisch project’.

Een dergelijk verbod is dus niet in strijd met vrijheid van onderwijs of godsdienst. Het is goed dat hier duidelijkheid over is. Het ontwerp van schoolreglement dat voorligt voorziet in de mogelijkheid om, op niveau van de school, een verbod in te voeren. In die zin ligt dat dus in de lijn van voormeld arrest.

En voor alle duidelijkheid uiteraard ook in lijn met het bestuursakkoord. We hebben een uniforme juridisch correcte regeling vooropgesteld. Wel, die ligt heden voor collega’s. Het stadsbestuur neemt hierbij haar verantwoordelijkheid, die haar ten andere is toegekend door de Vlaamse regering die de autonomie expliciet bij het lokale niveau legt.

Dit reglement, deze aanpassing, zorgt voor een duidelijk kader voor de scholen, of ze nu een verbod willen invoeren of niet. De scholen smeken hierom. Als men het dragen van levensbeschouwelijke kentekens wil verbieden, moet men de noodzaak expliciet motiveren. Het gaat dan over het schoolklimaat. Denk maar aan gevallen waarin er duidelijk sprake is van een sociale druk om een kenteken te dragen, wat regelrecht indruist tegen de individuele vrijheid.

Wil men het toelaten dan moet men toezien op het feit dat de vrijheid van anderen er niet door belemmerd wordt. Rechten komen dus niet zonder plichten. In de regel mag men dus levensbeschouwelijke kentekens dragen maar het gaan opdringen bij anderen is uit den boze.

Voor indoctrinatie, discriminatie, bekeringsijver of sociale druk om levensbeschouwelijke kentekens te dragen is in ons onderwijs geen plaats!

Nergens in onze stad trouwens.

Dit is voor ons essentieel en we zullen van nabij blijven toezien op het feit dat dergelijke praktijken, moesten die zich in scholen voordoen, adequaat bestraft zullen worden conform de tuchtreglementering. Handhaving is met andere woorden een onmisbaar gegeven in deze context.

Vanuit onze fractie hebben we vertrouwen in de scholen. Het zijn de directies en hun teams die de situatie op elke school het best kennen en dus kunnen oordelen of een verbod moet worden ingevoerd. Ik vraag me af wie anders het schoolklimaat zou moeten gaan beoordelen.

Collega’s, wat duidelijk is geworden is dat we nood hebben aan een duidelijk kader. Een kader over hoe scholen moeten omgaan met discriminatie, diversiteit, religieuze propaganda en sociale druk. We mogen niet blind zijn voor dergelijke fenomenen. Samenlevingsproblemen onder de mat vegen is een slechte maar vooral bijzonder tijdelijke oplossing. We hebben dan wel vertrouwen in de scholen, het is aan ons, als inrichtende macht om hen de nodige handvaten aan te reiken om hier op een doordachte en uniforme manier mee om te gaan.

We roepen de schepen van onderwijs op om hier prioritair werk van te maken en we zullen dit kader tegen de start van komend schooljaar bespreken in deze raad. In het belang van onze scholen, onze leerlingen, onze leerkrachten. Maar vooral: in het belang van ons allen.

Collega’s, en hiermee sluit ik af. Is dit de makkelijkste weg? Is een totaalverbod op levensbeschouwelijke kentekens in het onderwijs in het huidig politieke klimaat niet beter te verkopen? Misschien collega’s.

Maar ik zit alleszins niet in de politiek om de gemakkelijke en begaanbare paden te bewandelen. Wel om oplossingen te zoeken voor hedendaagse problemen met beide voeten in de realiteit en met respect voor eenieder. Dat is voor mij en mijn fractie de basis van alles.

Ik dank u.