Bezoekersaantallen musea meer dan gehalveerd in 2020
De pandemie maakt overal slachtoffers, zelfs in ons erfgoed. Op het Gentse MSK na, dat door de grote interesse in het Van Eyckjaar meer bezoekers mocht verwelkomen dan het jaar voordien, kelderden de bezoekerscijfers van de Vlaamse musea. De Vlaamse regering ondersteunt de versnelde digitalisering van de collecties en houdt rekening met de impact van de crisis bij het verdelen van de werkingssubsidies.
Onze musea verloren 50 tot 60 procent van hun bezoekers, musea die normaal veel buitenlandse bezoekers ontvangen zagen zelfs een terugval van 70 procent of meer. Dat blijkt uit cijfers ik opvroeg bij minister-president Jambon. Dat het MSK in Gent het wel goed deed, toont aan hoeveel groter het succes had kunnen zijn zonder deze crisis. De financiële impact op de volledige erfgoedsector is enorm, zeker bij musea die veel inkomsten uit publiekswerking halen. Ik ben blij dat de Vlaamse regering daarmee rekening zal houden bij het toezicht op de werkingssubsidies.
De cijfers betreffen de bezoekers aan museumzalen en de collectie. Vaak komen bezoekers op nog heel wat andere manieren met de collectie in contact: in andere delen van het gebouw of de locatie, reizende tentoonstellingen, digitaal bezoek, workshops, educatieve werking, participatieve projecten, raadpleging van collectie… Hoe succesvol de Vlaamse musea op die vlakken zijn is niet gekend. De Vlaamse regering werkt aan een betere registratie van de museale publiekswerking, tot die tijd moeten de cijfers omzichtig geïnterpreteerd worden. Bezoekcijfers zeggen iets over het bereik van onze musea en erfgoedinstellingen, maar dan moeten die cijfers compleet zijn. We moeten te weten komen hoe mensen in aanraking komen met de collecties en het beleid daarop afstemmen. Ik ben blij dat de Vlaamse regering en FARO daar werk van maken.
Maar dat de impact groot is staat vast. Erfgoedinstellingen en musea zagen een grote brok inkomsten wegvallen, terwijl de kosten blijven. De impact is nog groter bij kwetsbare groepen die actief zijn in de sector, zoals freelancers, tentoonstellingsbouwers, restaurateurs of gidsen. Ook in 2021 kon het publiek nog niet massaal ontvangen worden, te verwachten valt dat ook de cijfers van dit jaar zullen tegenvallen. Het departement houdt bij het toezicht op de werkingssubsidies rekening met de impact van de crisis op werking, bezoekerscijfers en financiën van de instellingen.
Er is ook een positieve noot: de crisis zorgde voor een versnelling op het digitale vlak door de grote nood aan digitale beleving. De Vlaamse Regering wil blijven inzetten op die digitale transformatie. Laten we dus van de nood een deugd maken, en de sector steunen in het digitaal ontsluiten van hun collecties. Ons prachtige erfgoed en onze magistrale kunstcollecties moeten voor iedereen breed toegankelijk zijn.
